بررسی کارآیی ساختارهای مختلف مدل ترکیبی در روش انگشت‌نگاری رسوب برای تعیین سهم منابع مختلف رسوب ته‌نشین‌‌شده در مخزن سد خاکی لاور فین، استان هرمزگان

Authors

  • ابوالحسن فتح ابادی عضو هیات علمی گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد، ایران
  • حمید غلامی عضو هیات علمی گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
  • دسموند والینگ استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه اکستر، اکستر، انگلستان
  • سمانه حبیبی دانش آموخته‌ی دکترای مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
Abstract:

برای مهارکردن فرسایش و کاهش‌دادن رسوب خروجی هر آبخیز باید قسمت‌هایی از آنکه سهم‌شان در رسوب خروجی بیش‌تر است شناسایی گشته، و اقدام‌های حفاظتی بر ‌آن‌ها متمرکز شود. یکی از متداول­ترین روش‌هایی که در سال‌های اخیر در تعیین سهم منابع مختلف به‌کار رفته روش انگشت‌نگاری است. تاکنون ساختارهای مختلفی از این روش داده شده که لازم است کارآیی آن­ها نسبت به یک‌دیگر مقایسه، تا ضعف‌ها و قوت‌های آن­ها شناسایی شود. برای کمّی‌کردن سهم منابع در تولید رسوب‌های ته­نشین‌شده در مخزن سد لاور فین در استان هرمزگان، کارآیی هشت مدل ترکیبی کولینز، هیوز، موتا، اسلاتری، لندور، لندور اصلاح‌شده، مدل بیزی با تبدیل CLR، مدل بیزی با توزیع دریکله بررسی و مقایسه گردیدند. پس از جمع­آوری اطلاعات اولیه و تهیه­ی نقشه‌های پایه در بازدید میدانی، 23 نمونه­ی سطحی از سه زیرحوضه و نه نمونه از رسوب‌های ته­نشین‌شده در مخزن سد جمع­آوری، و برای هر نمونه 56 ردیاب اندازه­گیری شد. ترکیب بهینه­ی ردیاب با استفاده از روش­های آماری شناسایی، و مدل‌های مختلف ترکیبی اجرا شدند. نتایج نشان دادند که چهار عنصر Mn، La، Nd وTh  ترکیب بهینه­ی ردیاب‌ها بود. نتایج مدل‌های ترکیبی نشان داد که در حالتی که اندازه‌ی ردیاب‌های نمونه‌های رسوب در دامنه­ی اندازه‌ی متوسط ردیاب‌های منابع باشد عمل‌کرد تمام مدل‌ها شبیه است. در حالتی که اندازه‌ی ردیاب‌های نمونه‌های رسوب خارج از اندازه‌ی متوسط ردیاب‌های منابع باشد، بسته به نوع تابع، بهینه‌سازی عمل‌کرد مدل‌های مختلف متفاوت، و عمل‌کرد مدل‌ها با تابع هدف مشابه یکسان بود، به­طوری که در این پژوهش مدل‌های کولینز با هیوز و بیزی با تبدیل CLR، موتا با اسلتری و لندور با لندور اصلاح‌شده شبیه عمل کردند. به­طور کلی، کارآیی مدل­های ترکیبی مختلف در انگشت­نگاری متفاوت است، و خروجی آن­ها به نوع تابع هدف، که در بهینه­سازی کمینه می­شود، بستگی دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مشارکت سهم آورد رسوب دامنه ها در الگوهای مختلف بارندگی‌ به روش تعیین حجم‌ شیارهای فرسایشی

مقدمه و اهداف : فرسایش خاک یک پدیده بسیار پیچیده است، که دربردارنده فرایندهای برداشت و انتقال ذرات خاک می باشد. مهمترین عامل تأثیرگذار اقلیمی بر بزرگی فرسایش، تاثیر عامل شدت بارندگی آن بر هدررفت خاک است. فرسایش شیاری و سطحی نیز جزء زیرفرایندهای اصلی فرسایش آبی محسوب می‌شوند. بدیهی است تعیین سهم هر یک از زیرفرایندهای فرسایش آبی در هر واقعه بارندگی دارای ارزش ذاتی بالایی نظیر ارائه مدل‌های فرسایش...

full text

بهینه‌سازی سهم مشارکت منابع مختلف در تولید رسوب در مناطق لسی(مطالعه موردی: حوزه آبخیز کچیک)

انگشت‌نگاری رسوبات روشی جهت شناسایی منابع رسوب و تعیین سهم مشارکت هر یک از منابع در تولید رسوب است. در این روش از یک یا چندین خصوصیت بیوژئوشیمیایی (ردیاب‌های طبیعی) استفاده می‌شود. در این تحقیق از روش انگشت‌نگاری رسوبات جهت تعیین سهم منابع مختلف رسوب در اراضی لسی بهره گرفته شد. 27 ردیاب در تمامی نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. داده‌ها از لحاظ پرت بودن بررسی شدند. سپس با استفاده از آزمون کراسکال والیس ...

full text

بررسی روشهای رسوب زدایی در سد سفیدرود و تعیین بهترین روش رسوب زدایی

براساس گزارش کمیته بینالمللی سدهای بزرگ در حال حاضر بیش از 40هزار سد بزرگ در جهان وجود دارد که برای تأمین آب، تولیدانرژی و کنترل سیلاب مورد استفاده قرار میگیرد. در اثر رسوبگذاری هر ساله به طور متوسط 0/5تا 1درصد از حجم کل ذخیره این سدهااز دست میرود. برای جبران این کاهش ظرفیت، نیاز است سالانه بین 200تا 400سد بزرگ در جهان ساخته شود، هرگونه غفلت از اینموضوع به ویژه در کشورهای خشک و نیمه خشک جهان ما...

full text

استفاده از مدل شبیه ساز رسوب در تعیین عمر مفید مخزن سد اکباتان

پدیده­های فرسایش و رسوبگذاری اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست و زندگی انسان دارند. یکی از مهمترین اثرات آنهاکاهش حجم مخازن سدها می­باشد. زمانی که مخزن دیگر نتواند خدمت منظور شده از قبل را انجام دهد عمر مفید آن خاتمه یافته است.تا کنون مدلهای متعددی برای شبیه سازی ورود رسوب به مخزن ارایه شده است که اکثر این مدلها بر پایه مشاهدات آزمایشگاهی می باشند. در این مقاله سد اکباتان  به عنوان مطالعه م...

full text

کارآیی روش‌های مختلف بهینه‌سازی در بهره‌برداری از مخزن سد هراز

  چکیده بهره­برداری بهینه از مخازن سدها با توجه به نقش آنها در کنترل آب­های سطحی و تأمین نیاز آبی بخش­های مختلف، از اهمیت بسزایی برخوردار می­باشد. در این پژوهش، قابلیت الگوریتم کرم شب تاب (FA) برای حل مسأله بهره­برداری بهینه از مخزن سد هراز به منظور تأمین آب مورد نیاز کشاورزی، شرب و صنعت و زیست­محیطی پایاب سد برای یک دوره 27 ساله (از سال آبی 64-63 تا 90-89) مورد بررسی قرار گر...

full text

تعیین سهم سازندهای زمین‌شناسی در تولید رسوب معلق با استفاده از روش منشایابی رسوب (حوزه آبخیز زیارت استان گلستان)

روش منشایابی رسوب به‌عنوان روشی موفق و مؤثر برای تعیین سهم منابع رسوب در تولید رسوب در طول دو دهه­ی اخیر به اثبات رسیده است. حوزه آبخیز زیارت در استان گلستان، یکی از منابع تأمین آب شهر گرگان است. واحدهای اصلی زمین‌شناسی این حوضه شامل شیست گرگان، رسوبات آبرفتی دوره کواترنر، سازند شمشک و خوش ییلاق است که می‌توانند نقش مهمی در فرسایش و تولید رسوب داشته باشند. برای منشایابی رسوب، 14 نمونه از رسوب م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 32  issue 2

pages  79- 94

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023